माझ्या आठवणीतील शाळा. भाग १

                                                माझ्या आठवणीतील शाळा. भाग १

आपण आपल्या जीवनाची बारा वर्ष शाळेय जीवनात घालवले. या वर्षात आपण खूप काही कमावले आणि बरेच काही गमावलेही. आपल्या शाळेच्या कडु-गोड प्रसंगावर वेगळ्या नजरेने बघुन त्याला प्रकाशझोतात आणण्याचा माझा छोटासा प्रयत्न. मला नक्की खात्री आहे कि या अनुभवातून तुम्हांला ही तुमच्या शाळेच्या गमतीजमती आठवतील.

शाळा, शाळेचा बाक, फळा, रंगीत चित्रानी सजलेली शाळेची भिंत, सुविचार, परीक्षा, स्पर्धा, परिपाठ, गृहपाठ, सहल, शिक्षक, मित्र-मैत्रिणी, शिक्षा, वत्कृत्व स्पर्धा, शिपाई काका, ग्रंथालय, संगणक विभाग, प्रयोगशाळा, वाढदिवस, गणवेश, सण, दिवाळीची वही, ॲाफ पिरेड, डबा, शिक्षक दिन, बालदिन, प्रजासत्ताक दिन तसेच स्वातंत्र्य दिन, प्रार्थणा, मराठीचे भन्नाट निबंध आणि इंग्रजीचे अजब स्पेलिंग. गणितातील सुत्रे व इतिहासातील इसविसन, हिंदीचे व्याकरण त्यांच बरोबर सर्वात महत्वाची शाळेची घंटा या सर्वांचा विचार तुमच्या डोक्यात आला असणारच.तर उजळुया जुन्या आठवणी आणि भरवूया आपल्या मनांत आपलीच शाळा.

शाळेचा तो पहिला दिवस. पहिली त होते त्या वेळेच काही आठवत नाही, पण पाचवीचा आठवतो. नविन शाळा, नविन शिक्षक माझ्यासाठी सगळंच नविन होत. पहिल्या दिवशी शाळेत प्रवेश केला तेव्हा खुप छान वाटत होत. शाळा भरली. शिक्षक शिकवायला सुरूवात करतात. शेजारीची परकी मुलगी आपली मैत्रीण बनते. पहील्यांदाच बाकावर बसवण्याच फिलिंग वेगळच होत. दुपारी एकत्रित बसुन जेवन करन सगळंच वेगळ होत माझ्यासाठी. मग घंटा वाजते शाळा सुटल्याची बाबा बाहेर उभे असतात आपल्याला घेउन जाण्यासाठी मात्र आपण नविन शाळेत एवढे रमलेलो असतो की आता तिथेच राहावसे वाटते. परंतु निघणे गरजेचे असते. घरी आल्यानंतर ओढ लागते ती दुसऱ्या दिवसाच्या शाळा भरणाऱ्या घंटेची.

सकाळच्या शाळेचा राग फक्त हिवाळयाच्या दिवसातच यायचा. सकाळी लवकर उठायला लागायचे. थोडा वेळ उभ्या उभ्या ही झोप यायची. आईच्या ओरडण्याने मात्र पार झोप उडून जायची. मग धावतच शाळेत जायचे. उशीर झाला की सकाळच्या शांत वेळात शाळेच्या परीसराजवळ आल्यावर प्राथनेचा आवाज ऐकु यायचा. प्रार्थणेला नाही वेळेत पोचलो की शिपाई काका आमच्या कडुन मैदान साफ करून घ्यायचे. त्याची नजर चुकवून आम्ही वर्गात पळायचो. .

प्रार्थणा ही मुलांना शिस्त लावण्याचा एक मार्ग. पण बऱ्याचदा तो व्यर्थ जातो. आम्हाला मंचावरून शिक्षकांची सूचना असायच्या एका रांगेत उभे रहा. दोघांमधे एका हाताच अंतर असु द्या. उंचीप्रमाणे उभे रहा. आमच्या कडुन हात जोडून प्रार्थणा म्हणायला लावतात. बऱ्याचदा स्पिकरवरुन प्रार्थणा ऐकवली जाते आणि मुले हात जोडुन उभे असतात. या सर्व चित्रात पहिल्या दोन रांगेतील मुलेच शांतपणे शहाण्या मुलांसारखं डोळे मिटून प्रार्थणा म्हणत असतात. शेवटच्या आणि गर्दीचा फायदा घेणाऱ्या मधल्या रांगेतील मुल आपल्या स्वःताचाच दुनयेत असतात. कोणी मध्येच स्वर उंचावनार, मध्येच कोणीतरी ओरडणार. काहीजण मुद्दामच शब्द मागून बोलल्यानंतर तो उच्चारणार. काही मस्तीखोर मुले बाजुला उभ्या असलेल्या शांत मुलाला त्रास देण्यास व्यस्थ असतात. मध्येच एकजण शेजारच्या मुलाला बाजुच्या उभ्या असलेल्या मुलीवर ढकलणार. मैदानात बसलेलो असताना जवळची दगडी मागे न बघताच फेकणार आणि सर्वात जास्त मजा, सर्व कार्यक्रम झाल्यावर मागच्या मुलीच्या उठण्याच्या आधी उठून स्वःतची मातीने भरलेले कपडे झटकण्यात येते. वर्गात जाताना हाताचा घडी घाला आणि एका रांगेत वर्गात जावा अशा सूचना असायच्या आम्हाला. पण शिक्षकांच्या सुचना ऐकतील ती मुल कसली. आमच्यात शर्यत लागायची कोण पहिला वर्गामध्ये जातय त्याची. आम्ही पळतच जीण्यावरून वर्गात जायचो.

पण ही सर्व मजा करत असताना कळत नकळत आमच्यावर त्या प्रार्थनेचे संस्कार होत होते. प्रार्थणेतून मिळणाऱ्या उत्साहानेच संपुर्ण दिवस चांगला जायचा.आज मात्र त्या शाळेसमोरून जाते तेव्हा ती शाळा ते मैदान आणि मातीने माखलेल्या त्या कपड्यांची उणीव भासते.